W związku z dokładnym zrozumieniem oraz prawidłowym zastosowaniem „celu marketingowego”, należy w pierwszej kolejności zdefiniować pojęcie „marketingu”. W przepisach prawa nie znajdziemy definicji marketingu. Tym samym możemy odnieść się do poniższych definicji:
Marketing – działania mające na celu poznanie potrzeb konsumentów, ustalenie wielkości produkcji oraz metod dystrybucji, sprzedaży i reklamy towarów.1
Marketing – jest to sposób działania i zarządzania w firmie zorientowany na rynek i klienta. Są to wszelkie czynności wspierające sprzedaż wyrobów i usług, wykonywane różnymi metodami, technikami oddziaływania na nabywcę.2
Regulacje prawne przetwarzania danych osobowych w celach marketingowych:
Najwięcej zgód na przetwarzane danych udziela się w celach marketingowych. Dotyczy to zarówno bezpośrednich propozycji sprzedaży towarów lub zamówienia usług, jak i szeroko rozumianego informowania o ofercie handlowej. Wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osobowych w marketingu musi mieć transparentny charakter, nie może odbywać się w sposób automatyczny, a osoba jej udzielająca powinna mieć możliwość świadomego działania. Formy udzielania zgód muszą zawierać również czytelną opcję ich wycofania.
Przetwarzanie danych osobowych w celach marketingowych wymaga:
- określenia podstawy prawnej zgodnie z Rozporządzeniem o ochronie danych osobowych (dalej Rozporządzenie RODO)3
- uwzględnienia przepisów Ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne
- uwzględnienia przepisów Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną
ZGODA na przetwarzanie danych osobowych w celach marketingowych – Rozporządzenie RODO
Przetwarzanie danych osobowych w celach marketingowych może odbywać się na podstawie zgody osoby, której dane dotyczą. Dotyczy to sytuacji w których Administrator danych osobowych nie jest w stanie wskazać innej podstawy prawnej do przetwarzania danych osobowych.
Udzielona zgoda musi być musi być dobrowolna, konkretna, świadoma oraz jednoznacznie okazywać wolę osoby, która ją udziela. Wyrażana jest w formie oświadczenia lub wyraźnego działania potwierdzającego.
Przykładem jest zgoda na otrzymywanie newsletteru. Wzór klauzuli do newsletteru:
Uzupełnienie powyższego pola z podaniem adresu e-mail oznacza zgodę na otrzymywanie od XYZ Sp. z o.o. newsletteru. Zgodę możesz nieodpłatnie wycofać w każdej chwili poprzez przesłanie do nas maila na adres rodo@xyz.pl. Wycofanie zgody oznacza zatrzymanie wysyłania przez nas informacji i nie ma wpływu na informacje wysłane wcześniej. Informacje o zasadach przetwarzania danych osobowych znajdziesz w naszej Polityce prywatności.
PRAWNIE UZASADNIONY INTERES ADMINISTRATORA jako podstawa przetwarzania danych osobowych w celach marketingowych
Podstawą prawną do przetwarzania danych osobowych w określonych sytuacjach może być prawnie uzasadniony interes administratora – art. 6 ust. 1 lit. f) Rozporządzenia RODO.
Jak wskazano w motywie 47 Rozporządzenia RODO prawnie uzasadniony interes może istnieć na przykład w przypadkach, gdy zachodzi istotny i odpowiedni rodzaj powiązania między osobą, której dane dotyczą, a administratorem, na przykład, gdy osoba, której dane dotyczą, jest klientem administratora lub działa na jego rzecz.
Za działanie wykonywane w prawnie uzasadnionym interesie można uznać przetwarzanie danych osobowych do celów marketingu bezpośredniego.
Warto także zauważyć, iż zgodnie z treścią motywu 41 Dyrektywa 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego I Rady z dnia 12 lipca 2002 r. dotycząca przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze łączności elektronicznej (dyrektywa o prywatności i łączności elektronicznej)
„W kontekście istniejącej relacji z klientem, uzasadnione staje się zezwolenie wykorzystywania szczegółowych elektronicznych danych kontaktowych w celu oferowania podobnych produktów lub usług, ale jedynie za pośrednictwem tego samego przedsiębiorcy, który uzyskał elektroniczne dane kontaktowe zgodnie z dyrektywą 95/46/WE – obecnie Rozporządzenie RODO.” Dyrektywa to została zaimplementowana do Ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne – art. 172 oraz Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną – art. 10.
ZGODA NA MARKETING BEZPOŚREDNI – art. 172 Ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne
Wymóg uprzedniej zgody na marketing bezpośredni:
Art. 172. [Używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego]
- Zakazane jest używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego, chyba że abonent lub użytkownik końcowy uprzednio wyraził na to zgodę.
- Przepis ust. 1 nie narusza zakazów i ograniczeń dotyczących przesyłania niezamówionej informacji handlowej wynikających z odrębnych ustaw.
- Używanie środków, o których mowa w ust. 1, dla celów marketingu bezpośredniego nie może odbywać się na koszt konsumenta.
ZGODA NA OTRZYMYWANIE INFORMACJI HANDLOWEJ – Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną
Zgoda na otrzymywanie informacji handlowych
Art. 10. [Niezamówiona informacja handlowa]
- Zakazane jest przesyłanie niezamówionej informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy będącego osobą fizyczną za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej.
- Informację handlową uważa się za zamówioną, jeżeli odbiorca wyraził zgodę na otrzymywanie takiej informacji, w szczególności udostępnił w tym celu identyfikujący go adres elektroniczny.
- Działanie, o którym mowa w ust. 1, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji w rozumieniu przepisów ustawy, o której mowa w art. 9 ust. 3 pkt 1.4
Informacja handlowa – każda informacja przeznaczona bezpośrednio lub pośrednio do promowania towarów, usług lub wizerunku przedsiębiorcy lub osoby wykonującej zawód, której prawo do wykonywania zawodu jest uzależnione od spełnienia wymagań określonych w odrębnych ustawach, z wyłączeniem informacji umożliwiającej porozumiewanie się za pomocą środków komunikacji elektronicznej z określoną osobą oraz informacji o towarach i usługach niesłużącej osiągnięciu efektu handlowego pożądanego przez podmiot, który zleca jej rozpowszechnianie, w szczególności bez wynagrodzenia lub innych korzyści od producentów, sprzedawców i świadczących usługi. – art. 2 pkt. 2 Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną.
Podsumowanie przetwarzanie danych osobowych w marketingu, w celach marketingowych
Zgodne z prawem przetwarzanie danych osobowych w celach marketingowych wymaga nie tylko spełnienia przepisów Rozporządzenia RODO, ale także dostosowania czynności do wymogów Ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne oraz Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną.
Powyższe opracowanie zawiera podstawowe informacje odnośnie wymogów prawnych, definicji. Dostosowania procesów przetwarzania danych osobowych w celach marketingowych do zgodność z prawem wymaga dokładnej analizy uwzględniającej m.in. zakres danych, cel, stosowane technologie.
1 Słownik jezyka polskiego, https://sjp.pwn.pl/sjp/marketing;2567058.html
2 Encyklopedia zarządzania, https://mfiles.pl/pl/index.php/Definicja_marketingu
3 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE
4 Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
